به گزارش تابش کوثر، پژوهشی جدید نشان می‌دهد که در شرایطی که مغز انسان در اثر ورزش‌های استقامتی شدید با کمبود انرژی مواجه شود، ممکن است از لایه چربی محافظ نورون‌ها برای تأمین سوخت استفاده کند. این یافته‌ها، که از بررسی مغز دوندگان ماراتن به دست آمده، نشان‌دهنده نوع جدیدی از انعطاف‌پذیری عصبی است که می‌تواند عملکرد مغز را در شرایط سخت حفظ کند.مطالعه‌ای مقدماتی که بر روی مغز دوندگان ماراتن انجام شده نشان می‌دهد که در هنگام کاهش شدید گلوکز در مغز، برخی نورون‌ها ممکن است شروع به مصرف میلین کنند  که نوعی پوشش چربی است که دور رشته‌های عصبی قرار دارد.
میلین که به انتقال سریع‌تر پیام‌های عصبی کمک می‌کند، پیش‌تر به عنوان یک عایق ثابت در نظر گرفته می‌شد. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این لایه چربی می‌تواند تغییر کند، ضخامتش را وفق دهد و حتی در شرایط اضطراری به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار گیرد.دانشمندان علوم اعصاب در اسپانیا، با بررسی اسکن‌های مغزی ۱۰ دونده (۸ مرد و ۲ زن) قبل و بعد از یک مسابقه ماراتن ۴۲ کیلومتری، متوجه تغییرات قابل توجهی در نشانگرهای میلین در ماده سفید مغز شدند. این نشانگر ناحیه‌ای است که میلین در آن بیشترین غلظت را دارد.۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از مسابقه، کاهش قابل توجهی در میلین بخش‌هایی از مغز که مسئول هماهنگی حرکتی، یکپارچگی حسی و پردازش احساسات هستند، مشاهده شد. دو هفته پس از مسابقه، نشانه‌های بازسازی میلین ظاهر شد و در بررسی‌های دو ماه بعد، در شش نفری که همچنان تحت مطالعه بودند، این نشانگرها به سطح عادی بازگشتند.پژوهشگران به سرپرستی «پدرو راموس-کابرر» و «آلبرتو کابررا-زوبیزارتا» این فرضیه را مطرح کرده‌اند که میلین ممکن است به عنوان یک «ذخیره انرژی آماده مصرف» عمل کند و در مواقع کمبود مواد مغذی، به عنوان منبع سوخت اضطراری مورد استفاده قرار گیرد.
این یافته‌ها نظریه پیشین را که بر اساس آن مغز در شرایط کمبود مواد مغذی از سوزاندن چربی اجتناب می‌کند، به چالش می‌کشد. هرچند این مطالعه دارای نمونه‌ای کوچک است و یافته‌ها بر اساس شاخص‌های غیرمستقیم به دست آمده‌اند، اما با نتایج تحقیقات اخیر روی موش‌ها که نشان داده‌اند میلین می‌تواند به عنوان ذخیره چربی استفاده شود، همخوانی دارد.
از دست رفتن گسترده میلین با بیماری‌های عصبی مانند ام‌اس مرتبط است، اما این پژوهش نشان می‌دهد که مغز ممکن است به طور موقت بخشی از میلین را قربانی کند تا در شرایط اضطراری کل سیستم را حفظ کند.
این یافته‌ها با مطالعات شناختی نیز همخوانی دارند؛ بررسی‌ها نشان داده‌اند که دوندگان پس از ماراتن واکنش‌های کندتر و عملکرد ضعیف‌تری در آزمون‌های حافظه دارند، اما این کاهش عملکرد به سرعت در دوره ریکاوری بهبود می‌یابد.
پژوهشگران معتقدند که میلین ممکن است یکی از عوامل کلیدی در تکامل مغز انسان باشد و نقش مهمی در توانایی ما برای حفظ هوشیاری در هنگام انجام فعالیت‌های بدنی طولانی‌مدت، مانند شکار یا دویدن‌های طولانی، ایفا کرده باشد.

م/۱۱۰*