به گزارش تابش‌کوثر، کوه‌های چین‌خورده ایران که در جنوب‌غربی دریای خزر قرار دارند، بخشی از امتداد رشته‌کوه قفقاز بزرگ به شمار می‌آیند. این پدیده طبیعی، مجموعه‌ای از دره‌ها و چین‌خوردگی‌های رنگارنگ را شکل داده که از مرزهای روسیه تا گرجستان و جمهوری آذربایجان امتداد یافته و اکنون در ایران رخ‌نمایی کرده‌اند.
به گفته مقام‌های ناسا: «برخورد زمین‌ساختی بین اوراسیا و عربستان در طول میلیون‌ها سال، این لایه‌های رنگارنگ را فشرده و به چین‌های عظیم تبدیل کرده است.»
ناسا اعلام کرده است که این کوه‌ها در نقطه تلاقی قاره‌های آسیا و اروپا قرار گرفته‌اند؛ جایی که فشارهای عظیم زمین‌ساختی موجب شده لایه‌های رسوبی قدیمی چین‌خورده و به سطح زمین رانده شوند. برآوردها درباره زمان برخورد اولیه این صفحات، بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون سال پیش متغیر است.
این آژانس فضایی همچنین اشاره کرده است که صفحه اقیانوسی نئوتتیس که پیش‌تر بین دو صفحه قرار داشته، اکنون در حال فروریزش در زیر ایران و عراق است. به گفته ناسا، این پدیده باعث تجمع نامعمول رسوبات در سطح زمین ایران شده است.
کوه‌های چین‌خورده ایران دارای رنگ‌هایی خیره‌کننده‌ای از طیف سرخ و آجری گرفته تا سبز و آبی هستند. ناسا توضیح داده که این رنگ‌ها نتیجه‌ی لایه‌های مختلف رسوبی‌اند که طی میلیون‌ها سال ته‌نشین و سپس فرسوده شده‌اند.
ناسا در ژانویه ۲۰۲۴، تصویری ماهواره‌ای از این منطقه منتشر کرد و اعلام کرد که با استفاده از طیف مادون قرمز، لایه‌های مختلف زمین، پوشش گیاهی و بزرگراه زنجان–تبریز در ایران را که از میان این ساختار می‌گذرد، تفکیک کرده است. این بزرگراه، دو کلان‌شهر مهم ایران یعنی تهران و تبریز را به هم متصل می‌کند.
نام ایران در این گزارش ناسا، نه‌تنها به‌عنوان میزبان یک شگفتی زمین‌شناسی بلکه به‌عنوان نمونه‌ای از پویایی زمین در مقیاس جهانی مطرح شده است.
م/۱۱۰*
نظر شما