به گزارش تابش کوثر، بر اساس ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش کارگران، تمامی کارفرمایان مشمول قانون کار موظف‌اند در پایان سال حداقل دو برابر پایه حقوق و حداکثر سه برابر آن را به‌عنوان عیدی به کارکنان خود بپردازند. این قانون به‌وضوح تصریح می‌کند که حتی کارگرانی که به‌صورت نیمه‌وقت، فصلی یا ساعتی فعالیت می‌کنند نیز باید متناسب با روزها یا ساعات کارکردشان عیدی دریافت کنند.
کارگران ساعتی و کارمزدی، که معمولاً حقوقی متغیر دارند، بر اساس میانگین دستمزد سه ماه آخر خدمت خود مشمول دریافت عیدی می‌شوند. همچنین برای کارگران پاره‌وقت، عیدی به نسبت ساعات کار انجام‌شده محاسبه می‌شود.
برخی شرایط خاص، نظیر دوران مرخصی استعلاجی تاییدشده از سوی سازمان تأمین اجتماعی، جزو سوابق کار محسوب می‌شوند و در محاسبه عیدی لحاظ می‌گردند. قانون همچنین برای کارگرانی که رابطه کاریشان در طول سال قطع شده یا به‌صورت آزمایشی مشغول به کار بوده‌اند، دریافت عیدی را الزامی می‌داند.

این مصوبه در کنار تقویت حقوق کارگران به‌عنوان یکی از اجزای اصلی چرخه اقتصادی، اهدافی چون رونق تولید و حفظ معیشت خانوارها را دنبال می‌کند، اما مواردی مانند تأخیر در پرداخت یا عدم اجرای دقیق قانون می‌تواند به روابط کارگر و کارفرما آسیب بزند.
عیدی کارگران ساعتی و پاره‌وقت
بر اساس ماده ۳۹ قانون کار، عیدی و پاداش کارگران پاره‌وقت به نسبت ساعات کارشان محاسبه می‌شود. در مورد کارگران ساعتی، میانگین حقوق سه ماه آخر مبنای محاسبه عیدی قرار می‌گیرد.
عیدی کارگران فصلی و کارمزدی
کارگران فصلی و کارمزدی نیز بر اساس ایام کارکرد خود در سال مشمول دریافت عیدی و پاداش هستند. مزد متوسط دریافتی آن‌ها، ملاک محاسبه عیدی پایان سال خواهد بود.
موارد خاص
مدت مرخصی استعلاجی با تایید سازمان تأمین اجتماعی جزو سوابق کار به حساب می‌آید و مشمول عیدی و پاداش خواهد شد. همچنین پرداخت عیدی در مقاطع مختلف سال منع قانونی ندارد اما تنها در پایان سال قطعی محسوب می‌شود.
کارشناسان هشدار می‌دهند که تأخیر در پرداخت عیدی علاوه بر کاهش قدرت خرید کارگران، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی نامطلوبی به دنبال دارد و بر روابط کارگر و کارفرما تأثیر منفی می‌گذارد. با این حال برخی کارفرمایان برای کمک به معیشت کارگران، پرداخت عیدی را پیش از پایان سال آغاز کرده‌اند.

م/110