تابش کوثر - درس های زندگی – توبه (۲)

1) وَ آخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلاً صَالِحا وَ آخَرَ سَيِّئا عَسَى اللّه ُ أنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ
و گروهى ديگر به گناه خود اعتراف كردند[و ]اعمال نيكو را با كارهاى زشت آميخته اند. شايد خدا توبه شان را بپذيرد
التوبة : ١٠٢

2) وَ تُوبُوا إِلَى اللّه ِ جَمِيعا أيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» . (٢)
«اى مؤمنان! همگى به درگاه خدا توبه كنيد باشد كه رستگار شويد».
النور : ٣١.

3) إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللّه ِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اللّه ُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللّه ُ عَلِيما حَكِيما» . (٣)
«جز اين نيست كه توبه از آنِ كسانى است كه ندانسته مرتكب كار زشت مى شوند و زود توبه مى كنند. خدا توبه اينان را مى پذيرد و خدا دانا و حكيم است».
 النساء : ١٧.

۱- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله: إنَّ اللّه َ تعالى يَقبَلُ تَوبَةَ العبدِ ما لَم يُغَرْغِرْ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند متعال توبه بنده را، پيش از آن كه به جان كندن افتد، مى پذيرد.

۲- الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ و قد سُئلَ عن عِلّةِ إغْراقِ اللّه ِ فِرْعَونَ و قـد آمَنَ بهِ و أقَرَّ بتَوحيـدِهِ ـ :َ لأنَّهُ آمنَ عندَ رُؤيـةِ البَأْسِ ، و الإيمانُ عندَ رُؤيَةِ البَأْسِ غيرُ مَقبولٍ .

امام رضا عليه السلام ـ در پاسخ به اين پرسش كه: چرا خداوند فرعون را با آن كه ايمان آورد و به يگانگى او اقرار كرد غرق ساخت؟ ـ فرمود : زيرا او هنگامى ايمان آورد كه عذاب را مشاهده كرد و ايمان آوردن به هنگام مشاهده عذاب پذيرفته نيست.

۳- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : النَّدَمُ تَوبَةٌ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : پشيمانى، توبه است.

۴- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : النَّدَمُ على الذَّنبِ يَمنَعُ مِن مُعاوَدَتهِ .

امام على عليه السلام : پشيمانى از گناه، مانع تكرار گناه مى شود

۵- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : نَدمُ القلبِ يُكَفِّرُ الذَّنبَ .

امام على عليه السلام : پشيمانىِ دل، گناه را مى پوشاند.

۶- الإمامُ الباقرُ عليه السلام : إسْتَرجِعْ سالِفَ الذُّنوبِ بشِدَّةِ النَّدمِ و كَثرَةِ الاسْتِغْفارِ .

امام باقر عليه السلام : با پشيمانىِ شديد و آمرزش خواهىِ فراوان، گناهان گذشته را محو كن.

۷- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : حُسنُ الاعْتِرافِ يَهدِمُ الاقْتِرافَ .

امام على عليه السلام : اعتراف راستين، اثر گناه را نابود مى كند.

۸- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : النَّدمُ اسْتِغْفارٌ ، الإقْرارُ اعْتِذارٌ ، الإنْكارُ إصْرارٌ .

امام على عليه السلام : پشيمانى، استغفار است، اعتراف به گناه، پوزش خواهى است و انكار آن، پاى فشردن بر گناه است.

۹- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : ما أخْلَقَ مَن عَرفَ ربَّهُ أن يَعْتَرِفَ بذَنبِهِ!

امام على عليه السلام : چه شايسته است كسى كه پروردگار خويش را شناخته، به گناه خويش اعتراف كند.


۱۰- الإمامُ الباقرُ عليه السلام : و اللّه ِ ، ما يَنْجو مِن الذَّنْبِ إلاّ مَن أقَرَّ بهِ .

امام باقر عليه السلام : به خدا سوگند تنها آن كس از گناه مى رهد كه به آن اعتراف كند.

۱۱- الإمامُ الباقرُ عليه السلام : لا و اللّه ِ ما أرادَ اللّه ُ تَعالى مِن النّاسِ إلاّ خَصْلَتَينِ : أنْ يُقِرّوا لَهُ بالنِّعَمِ فيَزيدَهُم ، و بالذُّنوبِ فَيَغفِرَها لَهُم .

امام باقر عليه السلام : سوگند به خدا كه خداوند متعال از مردم جز دو كار نخواسته است: به نعمتهاى او اعتراف كنند تا آنان را نعمت فزونتر دهد و به گناهان اقرار ورزند تا گناهانشان را بيامرزد.

۱۲- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : التّائبُ إذا لم يَسْتَبِنْ علَيهِ أثَرُ التَّوبَةِ فليسَ بتائبٍ : يُرْضي الخُصَماءَ ، و يُعِيدُ الصّلواتِ ، و يَتَواضَعُ بينَ الخَلْقِ ، و يَتَّقي نَفْسَهُ عنِ الشَّهوَاتِ، و يُهْزِلُ رَقَبتَهُ بصِيامِ النَّهارِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اگر نشانِ توبه در توبه كننده آشكار نشود، توبه نكرده است: شاكيان را راضى سازد، قضاى نمازها را به جاى آورد، با مردم فروتنى كند، خود را از خواهشهاى نفسانى بدور دارد و با روزه گرفتن، گردن خود را نزار كند.

۱۳- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : التَّوبَةُ على أربَعةِ دَعائِمَ : نَدَمٌ بالقَلبِ،واسْتِغفَارٌ باللِّسانِ ، و عَملٌ بالجَوارِحِ ، و عَزْمُ أنْ لا يَعودَ .

امام على عليه السلام : توبه بر چهار پايه استوار است: پشيمانى در دل، آمرزش خواهى به زبان، عمل كردن با اعضاى بدن، و تصميم بر باز نگشتن به گناه.

۱۴- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : ثَمَرةُ التَّوبَةِ اسْتِدْراكُ فَوارِطِ النَّفْسِ .

امام على عليه السلام : ثمره توبه، جبران زياده رويهاى نفس است.


۱-كنز العمّال : ١٠١٨٧.

۲-بحار الأنوار : ٦/٢٣/٢٥.

۳-كنز العمّال : ١٠٣٠١.

۴-غرر الحكم : ١٣٩٨.

۵-غرر الحكم : ٩٩٧٣.

۶-بحار الأنوار:٧٨/١٦٤/١.

۷-بحار الأنوار : ٧٧/٤٢٠/٤٠.

۸-غرر الحكم: ١٧٨ـ١٨٠.

۹-غرر الحكم : ٩٦٣٩.

۱۰-بحار الأنوار : ٦/٣٦/٥٦.

۱۱-الكافي : ٢/٤٢٦/٢.

۱۲-جامع الأخبار : ٢٢٦/٥٧٦.

۱۳-بحار الأنوار : ٧٨/٨١/٧٤.

۱۴-غرر الحكم : ٤٦٥٧.