به گزارش تابش کوثر و به نقل از "نیوزویک"، عروس دریایی Turritopsis dohrnii که نخستین بار در سال ۱۸۸۳ شناسایی شد، حدود یک قرن بعد توجه دانشمندان را به توانایی خارق‌العاده‌اش جلب کرد: این موجود می‌تواند در شرایط استرس‌زا، به‌جای مرگ، دوباره به مرحله ابتدایی زندگی خود بازگردد.

به گفته مایکل لیدن، استاد علوم زیستی دانشگاه لیهای، این توانایی «می‌تواند سرنخ‌های مهمی درباره حفظ طول عمر و افزایش سال‌های سالم زندگی انسان در اختیار ما بگذارد». او تأکید کرد که این عروس دریایی «برای کار در آزمایشگاه بسیار کم‌هزینه است و از نظر پژوهش‌های زیست‌پزشکی، بازده بالقوه بالایی دارد».

این عروس دریایی تنها حدود ۴.۵ میلی‌متر عرض و ارتفاع دارد؛ کوچک‌تر از ناخن انگشت کوچک انسان. اما وقتی با شرایطی مانند گرسنگی، آسیب فیزیکی یا تغییرات دمایی مواجه می‌شود، فرآیندی شگفت‌انگیز را آغاز می‌کند. به‌جای مرگ، بدن بالغ آن (مدوزا) به توده‌ای از بافت تبدیل می‌شود که دوباره می‌تواند به «پولیپ»—مرحله ابتدایی چرخه زندگی عروس دریایی—تبدیل و رشد کند.

کریستین شنیتزلر، استاد زیست‌شناسی در دانشگاه فلوریدا، این فرایند را نوعی «تغییر سرنوشت سلولی» یا "ترانس‌دیفرانسیاسیون" می‌داند و می‌گوید: «سلول‌ها می‌توانند به انواع جدیدی از سلول‌ها تبدیل شوند و عروس دریایی بالغ و آسیب‌دیده را به نقطه آغاز زندگی بازگردانند.» این تحول تنها طی ۲۴ تا ۳۶ ساعت رخ می‌دهد.

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در یک دوره دو ساله، کلونی‌هایی از این گونه توانسته‌اند تا ۱۰ بار به‌طور طبیعی جوان‌سازی شوند؛ گاهی با فاصله‌هایی کمتر از یک ماه. وقتی این عروس دریایی آسیب می‌بیند یا دچار استرس می‌شود، به کف اقیانوس می‌رود و عملاً مرگ را دور می‌زند.

بر اساس یافته‌های علمی، این توانایی به فعال شدن مجموعه‌ای از ژن‌ها مرتبط است که در زمینه‌هایی مانند سلول‌های بنیادی، ترمیم DNA، نگهداری تلومرها و ارتباط بین‌سلولی نقش دارند. شنیتزلر این پدیده را «نمونه‌ای افراطی از انعطاف‌پذیری سلولی» توصیف می‌کند.

دانشمندان معتقدند چنین توانایی‌هایی در برخی کیسه‌تنان، از جمله مرجان‌ها، هیدرا و گونه‌های مشابه، به‌عنوان راهی برای سازگاری با تغییرات محیطی تکامل یافته است. برخی از این موجودات از نظر تئوریک «نامیرا» به شمار می‌آیند، زیرا می‌توانند از طریق تولیدمثل غیرجنسی، نسخه‌هایی از خود بسازند.

البته «نامیرا» بودن به معنای شکست‌ناپذیری نیست. این عروس‌های دریایی همچنان می‌توانند توسط شکارچیان دریایی از بین بروند. با این حال، توانایی بی‌نظیر آن‌ها در بازنویسی سرنوشت سلول‌هایشان، پنجره‌ای کم‌نظیر به درک بهتر پیری، ترمیم بافت‌ها و آینده درمان‌های نوین پزشکی گشوده است.

انتهای پیام/Z110