به گزارش تابش کوثر، دکتر سید محمدمهدی نوربخش، دبیر ستاد آب، محیط زیست و انرژی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر اعلام کرد: «ریشه بحران آب در ایران به تغییرات اقلیمی و ضعف مدیریت منابع برمی‌گردد.»
وی افزود: «میانگین بارندگی کشور در دهه گذشته از ۲۴۰ به ۲۱۰ میلی‌متر کاهش یافته و ذخایر برفی و یخچال‌های طبیعی تا ۴۰ درصد کوچک‌تر شده‌اند.»
هوشمندسازی شبکه‌های توزیع یکی از راهکارهای کلیدی برای کاهش هدررفت آب است.
نوربخش گفت: «در پروژه‌های پایلوت مشهد و قشم، نصب حسگرهای فشار و دبی تا ۲۵ درصد مصرف آب و ۳۰ درصد انرژی پمپاژ را کاهش داده است.»
وی همچنین به فناوری نوین نشت‌یابی ماهواره‌ای اشاره کرد و توضیح داد: «در شهر شیراز، تصاویر ماهواره‌ای راداری (SAR) برای شناسایی نشت‌های زیرزمینی استفاده می‌شود که سرعت و دقت تعمیرات را افزایش می‌دهد.»
در حوزه فناوری، یکی از نوآورانه‌ترین روش‌ها نشت‌یابی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای مبتنی بر امواج راداری (SAR) است. این فناوری که اکنون پایلوت آن در شهر شیراز در حال پیگیری است، با تحلیل تغییرات بازتاب امواج از سطح زمین، نواحی دارای رطوبت غیرعادی را شناسایی می‌کند. این رطوبت می‌تواند نشانه نشتی یا شکستگی در شبکه زیرزمینی باشد. مزیت این روش در مقایسه با روش‌های سنتی این است که می‌تواند در یک تصویر، صدها نقطه مشکوک را شناسایی کند و اولویت‌بندی تعمیرات را بسیار دقیق‌تر انجام دهد. روش‌های سنتی مانند استفاده از دستگاه‌های شنود صوتی یا پایش فشار، همچنان کاربرد دارند، اما محدودیت‌های زمانی و نیروی انسانی باعث می‌شود که پایش کامل شبکه‌های بزرگ، هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. ترکیب این روش‌ها با فناوری‌های نوین – مثلاً استفاده از حسگرهای فشار و دبی که تغییرات غیرعادی را در لحظه گزارش می‌دهند – می‌تواند سرعت شناسایی و رفع عیب را چندین برابر کند.
بازچرخانی آب و استفاده از فناوری‌های نانوفیلتراسیون در صنایع و تصفیه پساب برای آبیاری فضای سبز، از دیگر راهکارهای پیشنهادی است.
نوربخش تأکید کرد: «کاهش ۱۰ درصد تلفات شبکه، معادل تأمین آب پایدار برای صدها هزار نفر در سال است.»
او درباره وضعیت تهران گفت: «رشد جمعیت و توسعه شهری از زیرساخت‌های توزیع آب پیشی گرفته و تقاضای القایی، صرفه‌جویی را کمرنگ کرده است.»
وی پیشنهاد داد: «ناحیه‌بندی شبکه، استفاده از شیرهای فشارشکن و کنتورهای هوشمند می‌تواند مصرف را با منابع موجود هماهنگ کند.»
نوربخش درباره باور عمومی به پر بودن سدها اظهار داشت: «پر بودن سدها به معنای امنیت آبی نیست؛ باید ذخایر استراتژیک برای سال‌های کم‌بارش حفظ شود.»
او افزود: «شفافیت داده‌ها و اطلاع‌رسانی عمومی، اعتماد و مشارکت مردم در صرفه‌جویی را تقویت می‌کند.»
برای رفع موانع اجرای فناوری‌ها، نوربخش پیشنهاد داد: «مدل قرارداد صرفه‌جویی می‌تواند سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را در بهسازی شبکه‌ها تقویت کند.»
وی تأکید کرد: «ترکیب فناوری‌های موجود با مدیریت صحیح و مشارکت اجتماعی، کلید عبور از بحران آب است.»
م/۱۱۰
نظر شما