به گزارش تابش کوثر، یک تحقیق تازه در دانشگاه کالیفرنیای آمریکا نشان می‌دهد استفاده زیاد از انجام سی‌تی اسکن ممکن است سالانه باعث ابتلای هزاران نفر به سرطان شود.
این مطالعه که توسط پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا انجام شده، نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۳، از میان ۹۳ میلیون اسکن سی‌تی در ایالات متحده، احتمالاً نزدیک به ۱۰۳ هزار مورد سرطان ناشی از این تصویربرداری‌ها بوده است. این رقم سه تا چهار برابر بیشتر از برآوردهای قبلی است.
پژوهشگران هشدار داده‌اند که اگر همین الگو در بریتانیا هم صادق باشد، ممکن است هر سال صدها مورد سرطان ناشی از این اسکن‌ها اتفاق بیفتد.
دکتر ربکا اسمیت‌بایندمن، رادیولوژیست و استاد اپیدمیولوژی در دانشگاه کالیفرنیا سان‌فرانسیسکو می‌گوید: «سی‌تی‌اسکن می‌تواند جان افراد را نجات دهد، اما آسیب‌های بالقوه آن اغلب نادیده گرفته می‌شود.»
او اضافه می‌کند: «برآوردهای ما نشان می‌دهد که خطر این اسکن‌ها با عواملی مثل مصرف الکل یا اضافه وزن قابل مقایسه است. اگر تعداد اسکن‌ها و دوز پرتو در هر اسکن را کاهش دهیم، جان افراد زیادی نجات پیدا می‌کند.»
انجام سی‌تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس، تصاویر دقیقی از داخل بدن تهیه می‌کنند و برای تشخیص مشکلاتی مثل شکستگی استخوان، خون‌ریزی داخلی، تومورها و بیماری‌های قلبی به کار می‌روند.
اما این نوع تصویربرداری، به دلیل استفاده از پرتوهای یونیزه‌کننده، می‌تواند به دی‌ان‌ای آسیب بزند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
در این تحقیق، اطلاعات مربوط به ۶۱.۵ میلیون بیمار بررسی شده و پژوهشگران دریافته‌اند که در بزرگسالان، اسکن‌های ناحیه شکم و لگن بیشترین خطر را دارند، در حالی‌ که در کودکان، اسکن‌های مغزی بیشتر از بقیه خطرناک هستند.
انواع سرطان‌هایی که با این نوع پرتوها مرتبط هستند شامل سرطان ریه، روده، خون، مثانه، سینه و تیروئید می‌شود. خطر در کودکانی که در سن کمتر از یک سال اسکن شده‌اند، بیشتر از دیگران است.
با وجود این هشدارها، برخی متخصصان در بریتانیا تأکید می‌کنند که نباید فقط روی خطر تمرکز کرد.
لیندا جانسون از انجمن رادیوگرافی بریتانیا می‌گوید: «اطلاع‌رسانی دقیق درباره فواید و خطرهای اسکن سی‌تی برای محافظت از مردم ضروری است.»
او اضافه می‌کند: «تمرکز صرف بر خطر ممکن است باعث شود برخی بیماران از انجام اسکن‌هایی که می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان کمک کند، خودداری کنند.»
دکتر دورین لاو، استاد دانشگاه برونل لندن هم می‌گوید: «این تحقیق به این معنا نیست که افراد از انجام اسکن خودداری کنند. در بسیاری از موارد، فایده تشخیص بیماری از خطر آن بیشتر است.»
او توصیه می‌کند از دوز پایین‌تر استفاده شود و در صورت امکان، از روش‌های جایگزین مثل ام‌آرآی یا سونوگرافی بهره گرفته شود، به‌ویژه در بیماران کم‌سن یا کسانی که نیاز به تصویربرداری مکرر دارند.
استفان دافی، استاد دانشگاه کوئین مری لندن هم به بیماران توصیه کرده که اگر پزشک اسکن سی‌تی تجویز کرده، بهتر است آن را انجام دهند.

م/۱۱۰