به گزارش تابش کوثر، پژوهشی که با مشارکت محققانی از ۲۰ کشور انجام شده، نشان می‌دهد که کودکان نوپا زمان بیشتری نسبت به میزان توصیه‌شده پای صفحه‌نمایش می‌گذرانند. این روند که پس از همه‌گیری کووید-۱۹ شدت گرفته، نگرانی‌هایی درباره تأثیر آن بر رشد شناختی و مهارت‌های زبانی کودکان ایجاد کرده است. مطالعات پیشین نیز ارتباط بین استفاده بیش‌ازحد از نمایشگر و تأخیر در یادگیری زبان، رشد اجتماعی و توانایی خودتنظیمی را تأیید کرده‌اند. انجمن‌های پزشکی اطفال توصیه می‌کنند که کودکان زیر دو سال به صفحه‌نمایش نگاه نکنند و کودکان بزرگ‌تر نیز تنها در شرایط محدود و تحت نظارت والدین مجاز به استفاده باشند.

این پژوهش با عنوان «استفاده از نمایشگر، کتاب و تعامل با بزرگسالان بر مهارت‌های زبانی و حرکتی کودکان نوپا: یک مطالعه میان‌فرهنگی در ۱۹ کشور آمریکای لاتین» در مجله PLOS ONE منتشر شده و داده‌های ۱۸۷۸ کودک ۱۲ تا ۴۸ ماهه را بین اوت ۲۰۲۱ تا مارس ۲۰۲۳ بررسی کرده است.

اطلاعات این پژوهش از طریق گزارش‌های والدین درباره میزان استفاده کودکان از نمایشگر، تعامل آنها با رسانه‌ها، میزان کتاب‌خوانی، مهارت‌های زبانی و نقاط عطف رشد جمع‌آوری شد. وضعیت اجتماعی-اقتصادی خانواده‌ها نیز بر اساس سطح تحصیلات، شغل والدین و میزان دسترسی آنها به نیازهای اساسی تعیین گردید.

بررسی‌ها نشان داد که تلویزیون و گوشی موبایل، رایج‌ترین نمایشگرهای مورد استفاده کودکان بودند و میانگین زمان روزانه استفاده از آنها بیش از یک ساعت بود. محتوای سرگرمی بیشترین میزان مصرف را داشت و پس از آن موسیقی و برنامه‌های آموزشی قرار گرفتند. تفاوت معناداری در میزان استفاده از نمایشگر میان کشورهای مختلف و سطوح اجتماعی مشاهده نشد، اما خانواده‌های با وضعیت اقتصادی ضعیف‌تر، کمتر از کتاب و منابع آموزشی استفاده می‌کردند.

نتایج این پژوهش تأیید کرد که قرارگیری بیش‌ازاندازه در معرض نمایشگر، به‌ویژه تماشای صفحه‌نمایش موبایل، با کاهش مهارت‌های زبانی مرتبط است. کودکانی که بیشتر از موبایل استفاده می‌کردند، دامنه واژگانی محدودتری داشتند و دیرتر به نقاط عطف زبانی می‌رسیدند. در مقابل، قرارگیری بیشتر در معرض کتاب و تعامل با والدین هنگام تماشای صفحه‌نمایش، تأثیر مثبتی بر توانایی‌های زبانی کودکان داشت.

این یافته‌ها با پژوهش‌های پیشین که نشان‌دهنده تأثیر منفی استفاده بیش‌ازحد از نمایشگر بر رشد زبانی هستند، همخوانی دارد. محققان تأکید می‌کنند که مشارکت والدین در هنگام تماشای تلویزیون و موبایل و استفاده از محتوای مناسب می‌تواند برخی از این اثرات منفی را کاهش دهد.

م/۱۱۰*