به گزارش تابش کوثر ، مشاغل سخت و زیان‌آور به کارهایی گفته می‌شود که سلامت جسمی و روانی کارگران را به خطر می‌اندازد. بر اساس تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بیمه تأمین اجتماعی، این مشاغل شامل کارهایی هستند که در آن‌ها عوامل محیطی مانند فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی استانداردهای ایمنی را رعایت نمی‌کنند و موجب فشار بیش از حد طبیعی بر بدن و روان می‌شوند.
این مشاغل به دو دسته تقسیم می‌شوند: مشاغلی که با تدابیر ایمنی می‌توان شرایط کار را بهبود بخشید، و مشاغلی که حتی با رعایت ایمنی، همچنان سخت و زیان‌آور باقی می‌مانند.
مطابق قانون، افرادی که در این حوزه‌ها فعالیت می‌کنند، باید روزانه ۶ ساعت و هفته‌ای ۳۶ ساعت کار کنند. اضافه‌کاری برای این مشاغل ممنوع است. همچنین، کارگران این مشاغل می‌توانند با ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال سابقه متناوب بدون شرط سنی بازنشسته شوند.
علی صادقی‌زاده، کارشناس حقوقی در یک برنامه تلویزیونی توضیح داد: «کارفرما موظف است سالیانه سلامت کارگران این مشاغل را بررسی کند. اگر کارگر پیش از ۲۰ سال دچار مشکلات جسمی یا روانی شود، می‌تواند به کمیسیون ماده ۹۱ مراجعه کند و در صورت تأیید عدم توانایی ادامه کار، بازنشسته شود.»
او همچنین به برخی کارشکنی‌های کارفرمایان اشاره کرد و گفت: «برخی کارفرمایان برای فرار از پرداخت ۴ درصد حق بیمه اضافه، عنوان شغلی کارگر را به‌درستی به تأمین اجتماعی اعلام نمی‌کنند. در این موارد، کارگران می‌توانند به هیأت تشخیص اداره کار مراجعه کرده و پس از اصلاح عنوان شغلی، درخواست بازنشستگی دهند.»
مشاغلی مانند کار در معدن، حفر قنات، کوره‌های مذاب، جمع‌آوری زباله، آتش‌نشانی، و کار در محیط‌های دارای ارتعاش صوتی شدید از جمله این مشاغل به شمار می‌روند. خبرنگاری و کار در زندان‌ها نیز در صورت تأیید شرایط محیط کار، در این دسته قرار می‌گیرند.
سوابق کار در این مشاغل یک و نیم برابر محاسبه می‌شود و متقاضیان می‌توانند برای ثبت درخواست بازنشستگی به سامانه مشاغل سخت و زیان‌آور وزارت کار مراجعه کنند.
 
م/۱۱۰