به گزارش تابش کوثر، سال ۱۴۰۳ برای صنعت نشر ایران با چالش‌های اقتصادی و مدیریتی همراه بود. افزایش مداوم قیمت کاغذ، حذف یارانه‌های دولتی و کمبود کاغذ داخلی موجب شد که هزینه‌های تولید کتاب افزایش یابد. از سوی دیگر، تأخیر در صدور مجوز و روند طولانی ممیزی به مشکلات ناشران افزود.
طبق آمار رسمی، در سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۰۸ هزار و ۸۴۴ عنوان کتاب منتشر شد که در مقایسه با سال ۱۴۰۲، ۷ هزار عنوان کاهش داشته است. از این میان، ۷۹ هزار و ۷۵ عنوان تألیفی و ۲۹ هزار و ۷۶۹ عنوان ترجمه بوده است. همچنین، ۷۴ هزار و ۴۰۹ عنوان کتاب توسط ناشران تهرانی و ۳۴ هزار و ۴۳۵ عنوان توسط ناشران شهرستانی منتشر شده است.
تأثیر بر کتابفروشی‌ها
سال ۱۴۰۳ یکی از سخت‌ترین سال‌ها برای کتابفروشان بود. افزایش فعالیت پلتفرم‌های فروش آنلاین مانند دیجی‌کالا و سی‌بوک، همراه با فروش مستقیم ناشران از طریق وب‌سایت‌های خود، فشار زیادی بر کتابفروشان سنتی وارد کرد. تعطیلی و تغییر کاربری چندین کتابفروشی در سراسر کشور از پیامدهای این شرایط بود. حذف کتابفروشان از نمایشگاه کتاب تهران که در اردیبهشت ۱۴۰۴ برگزار می‌شود، چالش دیگری برای این صنف محسوب می‌شود.
افزایش قیمت و کاهش شمارگان
در سالی که گذشت، شمارگان کل کتاب‌های منتشر شده ۹۹ میلیون و ۲۰۰ هزار و ۲۵۳ نسخه بود که نسبت به سال گذشته ۸ هزار نسخه کاهش را نشان می‌دهد. میانگین شمارگان هر کتاب به ۹۱۱ نسخه رسیده است. ارزش ریالی کتاب‌های منتشر شده به ۱۶۳ میلیارد و ۱۲۱ میلیون و ۳۰۸ هزار و ۸۰۴ ریال افزایش یافته که ۳۰ میلیارد ریال بیش از سال گذشته است. همچنین، میانگین قیمت هر کتاب ۱۶۴ هزار تومان بوده که ۳۴ درصد افزایش نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد.
رشد حوزه کودک و نوجوان
در میان شاخه‌های مختلف نشر، کتاب‌های کودک و نوجوان با ۲۰ هزار و ۹۴۷ عنوان پیشتاز بوده‌اند. از این تعداد، ۱۲ هزار و ۶۲۴ عنوان تألیفی و ۸ هزار و ۳۲۳ عنوان ترجمه بوده است. ناشران تهرانی ۱۵ هزار و ۴۲۵ عنوان و ناشران شهرستانی ۵ هزار و ۵۲۲ عنوان منتشر کرده‌اند. شمارگان کتاب در این حوزه به ۳۰ میلیون و ۴۶۸ هزار و ۴۸۳ نسخه رسیده و میانگین شمارگان هزار و ۴۵۵ نسخه ثبت شده است. ارزش ریالی این کتاب‌ها ۳۲ میلیارد و ۳۲۴ میلیون و ۶۴۵ هزار و ۷۵۰ ریال بوده که ۵ میلیارد ریال افزایش نسبت به سال گذشته دارد. همچنین، میانگین قیمت کتاب کودک و نوجوان ۱۰۶ هزار تومان بوده که ۴۳ درصد گران‌تر شده است.
وضعیت سایر حوزه‌ها
پس از حوزه کودک و نوجوان، ادبیات با ۱۸ هزار و ۷۳۵ عنوان بیشترین سهم را در نشر داشته است که ۱۲ هزار و ۵۵۲ عنوان تألیفی و ۶ هزار و ۱۸۳ عنوان ترجمه را شامل می‌شود. میانگین قیمت کتاب‌های ادبیات ۱۶۸ هزار تومان بوده که ۲۷ درصد افزایش یافته است.
در حوزه کتاب‌های کمک‌درسی، ۱۲ هزار و ۲۹۲ عنوان کتاب منتشر شده که در مقایسه با سال گذشته ۳ هزار عنوان کاهش داشته است. میانگین قیمت این کتاب‌ها ۲۶۹ هزار تومان ثبت شده و میانگین شمارگان هزار و ۳۷۲ نسخه بوده است.
در میان کتاب‌های پرفروش سال گذشته، عناوینی چون «پاییز آمد»، «خاطرات فخرالسادات موسوی»، «همو قاسم»، «خون دلی که لعل شد»، «دختری که ماه را نوشید» و «پاستیل‌های بنفش» قرار داشته‌اند.
در مجموع، کاهش انتشار کتاب، افزایش قیمت و کاهش شمارگان از چالش‌های اصلی صنعت نشر در سال ۱۴۰۳ بوده و باید دید دولت چه برنامه‌ای برای حمایت از این صنعت در سال آینده خواهد داشت.
م/۱۱۰
نظر شما