به گزارش تابش کوثر، سی‌امین کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل (COP30) روز دوشنبه در شهر بلم (Belém) واقع در شمال برزیل، در آستانه جنگل‌های آمازون، آغاز به کار کرد. این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که فضای سیاسی جهانی پرتنش بوده و ایالات متحده هیچ مقام بلندپایه‌ای را برای حضور در این اجلاس اعزام نکرده است.
هزاران نماینده و دیپلمات از کشورهای مختلف در هوای گرم و مرطوب آمازون وارد محل اجلاس شدند؛ مکانی که در گذشته یک فرودگاه بوده و اکنون به سالن برگزاری نشست تبدیل شده است. شماری از اعضای قبایل بومی گواجاجارا (Guajajara) نیز با لباس‌های سنتی خود، با اجرای آواز و رقص بومی از نمایندگان استقبال کردند.
رئیس‌جمهور برزیل در سخنان خود با اشاره به موج فزاینده اخبار جعلی و تحریف علمی در جهان گفت:
«COP30، کنفرانس حقیقت خواهد بود؛ در دوره‌ای که دروغ، جعل و بی‌اعتنایی به شواهد علمی گسترش یافته است.»
او بدون نام بردن مستقیم از رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، افزود:
«آن‌ها الگوریتم‌ها را کنترل می‌کنند، نفرت می‌پراکنند و ترس را گسترش می‌دهند. زمان آن رسیده است که بار دیگر انکارگران را شکست دهیم.»
ترامپ در ماه سپتامبر تغییرات اقلیمی را «یک فریبکاری» خوانده بود و از زمان آغاز دوره ریاست‌جمهوری خود در ژانویه، وعده داده است که سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در حوزه سوخت‌های فسیلی انجام دهد. دولت وی تاکنون بیش از ۱۳ میلیارد دلار از بودجه انرژی‌های تجدیدپذیر را لغو کرده و زمینه گسترش حفاری نفت و گاز را در مناطق جدید آمریکا فراهم ساخته است؛ اقدامی که در تضاد با رویکرد اکثریت کشورهای جهان در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای قرار دارد.
این سیاست‌ها سبب شده تا مذاکرات اقلیمی امسال با دشواری مضاعف روبه‌رو شود، چرا که کشورهای حاضر باید بدون همکاری بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، راه‌حل‌هایی برای بحران آب‌وهوایی بیابند. برخی هیئت‌ها نگران‌اند که واشنگتن در نهایت مقام‌هایی را برای تضعیف روند مذاکرات اعزام کند. پیش‌تر نیز چند نشست زیست‌محیطی به دلیل فشارهای آمریکا با شکست مواجه شده بود.
در مراسم افتتاحیه، «سایمون استیل» دبیر اجرایی کنوانسیون تغییرات اقلیمی سازمان ملل (UNFCCC) ضمن اشاره به پیشرفت‌های دهه اخیر در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، از اختلافات میان کشورها انتقاد کرد و گفت:
«هیچ کشوری توان تحمل این درگیری‌ها را ندارد، در حالی‌که فجایع اقلیمی هر سال درصد قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی ملت‌ها را نابود می‌کند.»
برزیل در دوره ریاست خود بر نشست COP30 قصد دارد اجرای تعهدات پیشین در زمینه گذار از سوخت‌های فسیلی، تأمین منابع مالی برای کشورهای در معرض خطر اقلیمی و حفاظت از جنگل‌ها و طبیعت را پیگیری کند.
لولا محور اصلی برنامه خود را بر ابتکار جدیدی با عنوان «صندوق جنگل‌های بارانی برای همیشه» (Tropical Forest Forever Facility) قرار داده است که هدف آن جمع‌آوری ۱۲۵ میلیارد دلار برای حفاظت از جنگل‌های استوایی در سراسر جهان است.
با این حال، روند جذب منابع مالی این طرح با کندی مواجه شده است. هفته گذشته، «کیر استارمر» نخست‌وزیر بریتانیا اعلام کرد که کشورش فعلاً از اختصاص بودجه عمومی به این صندوق خودداری می‌کند. با این وجود، نماینده ویژه بریتانیا در امور اقلیم، «ریچل کایت»، روز دوشنبه در گفت‌وگو با شبکه BBC از این طرح به عنوان «ایده‌ای درخشان» یاد کرد و گفت: «بریتانیا در زمان مناسب در آن سرمایه‌گذاری خواهد کرد.»
پس از مذاکرات طولانی، کشورهای شرکت‌کننده در نهایت درباره دستورکار اجلاس به توافق رسیدند. یکی از موضوعات اصلی این دستورکار، بررسی امکان حفظ هدف افزایش حداکثر ۱.۵ درجه‌ای دمای زمین نسبت به دوران پیشاصنعتی است.
ائتلافی از کشورهای جزیره‌ای موسوم به «اتحاد کشورهای جزیره‌ای کوچک» (AOSIS) که بیشتر نماینده کشورهای حوزه کارائیب و اقیانوس آرام هستند، بر ضرورت حفظ این هدف تأکید داشتند.
با این حال، در هفته‌های اخیر سازمان ملل اعلام کرده است که احتمال عبور از این مرز دمایی «اجتناب‌ناپذیر» است. دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، نیز در نشست هفته گذشته در بلم هشدار داد:
«شکست در مهار گرمایش جهانی در محدوده ۱.۵ درجه، نه تنها یک شکست اخلاقی بلکه بی‌توجهی مرگبار نسبت به بشریت است.»
انتهای پیام/
نظر شما