به گزارش تابش کوثر، نتایج یک رقابت علمی تازه نشان می‌دهد هوش مصنوعی می‌تواند بدون دخالت انسان، فضاپیما هدایت کند. در این رقابت، مدل زبانی چت‌جی‌پی‌تی عملکردی فراتر از انتظار داشت و موفق شد جایگاه دوم را در شبیه‌سازی هدایت خودکار فضاپیما به دست آورد.

در یک رقابت علمی جدید، تیم‌های پژوهشی مختلف تلاش کردند مدل‌های هوش مصنوعی را برای هدایت خودکار فضاپیما آموزش دهند. نتایج اولیه حاکی از آن است که دوره‌ای جدید از اکتشافات فضایی با هدایت رباتیک، بسیار نزدیک‌تر از آن چیزی‌ست که تصور می‌شد.

نخستین فرمان صادرشده در این رقابت به مدل‌ها چنین بود: «شما به عنوان یک عامل خودران، یک فضاپیمای تعقیب‌کننده را کنترل می‌کنید.» چت‌جی‌پی‌تی، مدل زبانی توسعه‌یافته توسط شرکت اوپن‌ای‌آی، در پاسخ به این فرمان عملکردی درخشان از خود نشان داد و توانست رتبه دوم را در رقابت شبیه‌سازی هدایت خودکار فضاپیما کسب کند.

پژوهشگران از مدت‌ها پیش به دنبال توسعه سامانه‌های خودکار برای کنترل ماهواره‌ها و هدایت فضاپیماها بوده‌اند، زیرا با افزایش تعداد ماهواره‌ها، کنترل دستی آن‌ها توسط انسان‌ها در آینده ممکن نخواهد بود. همچنین در ماموریت‌های اعماق فضا، به‌دلیل محدودیت سرعت نور، هدایت مستقیم و هم‌زمان ممکن نیست.

برای تسریع در نوآوری، محققان چالش علمی جدیدی به نام «چالش بازی تفاضلی برنامه فضایی کربال» طراحی کرده‌اند. این چالش که مبتنی بر بازی رایانه‌ای برنامه فضایی کربال است، بستری شبه‌واقعی برای آزمایش سامانه‌های هوش مصنوعی خودران فراهم می‌کند و شامل ماموریت‌هایی نظیر رهگیری و تعقیب ماهواره و اجتناب از شناسایی است.

در مقاله‌ای که قرار است در نشریه نشریه پیشرفت‌ها در پژوهش‌های فضایی منتشر شود، یک تیم بین‌المللی از محققان گزارش داده است که از یک مدل زبانی تجاری نظیر چت‌جی‌پی‌تی یا لاما برای شرکت در این رقابت استفاده کرده‌اند.

پژوهشگران دلیل این انتخاب را چنین توضیح داده‌اند: «روش‌های سنتی توسعه سامانه‌های خودران به چرخه‌های متعدد آموزش، بازخورد و اصلاح نیاز دارد. اما ماهیت این چالش، واقعی بودن مأموریت‌ها و محدود بودن زمان (فقط چند ساعت) است، که این رویکرد سنتی را ناکارآمد می‌سازد.»

از سوی دیگر، مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) از قبل با حجم عظیمی از متون انسانی آموزش دیده‌اند و تنها با چند فرمان دقیق می‌توان آن‌ها را برای سناریوهای خاص به‌کار گرفت.

برای بهره‌برداری از توانمندی چت‌جی‌پی‌تی، پژوهشگران وضعیت فعلی فضاپیما و اهداف مأموریت را به‌صورت متنی به مدل ارائه کردند. سپس خروجی متنی مدل را با استفاده از یک لایه ترجمه به کدهای قابل اجرا در شبیه‌ساز تبدیل کردند.

با چند فرمان و اندکی تنظیم، چت‌جی‌پی‌تی موفق شد بخش زیادی از آزمون‌ها را با موفقیت پشت سر بگذارد و در نهایت رتبه دوم را کسب کند. رتبه اول به مدلی مبتنی بر معادلات فیزیکی تعلق گرفت.

این دستاورد در حالی به‌دست آمده که مدل جدیدتر چت‌جی‌پی‌تی، نسخه چهارم، هنوز در این رقابت استفاده نشده است. البته هنوز مشکلاتی از جمله تولید خروجی نادرست (هالوسینیشن) باقی‌ست که در شرایط واقعی می‌تواند فاجعه‌بار باشد. اما این تجربه نشان می‌دهد حتی مدل‌های زبانی آماده و تجاری نیز می‌توانند در حوزه‌هایی پیش‌بینی‌نشده مانند فضانوردی، نقش‌آفرینی کنند.

م/۱۱۰*