به گزارش تابش کوثر، در حالی که ایالات متحده روند خروج خود از سازمان بهداشت جهانی را آغاز کرده، مقامات این نهاد بین‌المللی در ژنو به‌دنبال راه‌هایی برای ادامه مسیر بدون کمک‌های مالی و سیاسی واشنگتن هستند؛ کمک‌هایی که حالا دیگر بیش از آنکه پشتوانه باشد، به ابزار فشار سیاسی بدل شده است.

با آغاز مجمع سالانه سازمان بهداشت جهانی در ژنو، پرسشی محوری ذهن مقامات، اهداکنندگان و دیپلمات‌ها را درگیر کرده است: جهان چگونه باید بدون آمریکا با بحران‌های جهانی سلامت مقابله کند؟

در گذشته، حضور آمریکا در نهادهای بین‌المللی به‌عنوان قدرتی مالی پررنگ بود، اما طی سال‌های اخیر، این حضور بیش از آنکه کارآمد باشد، باعث اخلال، فشار و بازی‌های سیاسی شده است.

اکنون با فرمان اجرایی دونالد ترامپ برای خروج از سازمان بهداشت جهانی، این نهاد راهی ناگزیر را در پیش گرفته؛ استقلال از آمریکا.

دنیل تورنتون، مدیر جذب منابع سازمان، در گفت‌وگو با رویترز تأکید کرد: «تمرکز ما بر اقدامات بعدی واقعاً حیاتی خواهد بود.» بر اساس اسناد داخلی سازمان، پروژه‌هایی مانند واکنش به بیماری‌ها و تأیید داروها حفظ خواهند شد، اما دفاتر پرهزینه در کشورهای ثروتمند تعطیل می‌شوند.

۱۸ درصد بودجه این سازمان از آمریکا تأمین می‌شد، اما یک دیپلمات غربی در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفت: «حالا باید با آنچه داریم، ادامه دهیم.»

پس از اعلام خروج آمریکا از این سازمان که را به سوءمدیریت کرونا متهم کرده بود، کارکنان سازمان بهداشت جهانی به‌سرعت روند کاهش هزینه‌ها و بازسازی ساختار را آغاز کردند. این در حالی است که حتی پرچم آمریکا هنوز در ساختمان مرکزی سازمان در ژنو برافراشته است، اما حضور سیاسی و حمایتی واشنگتن در حال محو شدن است.

در این میان، چین جای خالی آمریکا را پر کرده است و با اجرای ساختار جدید بودجه‌ای، سهم چین از پرداخت‌ها به ۲۰ درصد افزایش یافته و این کشور به بزرگ‌ترین تأمین‌کننده سهمیه‌ای سازمان بهداشت جهانی تبدیل خواهد شد.

چن شو، سفیر چین در ژنو، اعلام کرد: «ما خود را با نهادهای بین‌المللی بدون آمریکا تطبیق می‌دهیم. زندگی ادامه دارد.»

برخی مقامات بر این باورند که این خروج فرصتی برای بازنگری اساسی در نقش و ساختار سازمان بهداشت جهانی است. انیل سونی، مدیر بنیاد این نهاد، گفت: «آیا واقعاً باید این حجم از گزارش‌ها و کمیته‌ها وجود داشته باشد؟»

سونی افزود که برای جلوگیری از سقوط پروژه‌های کلیدی، این  سازمان اکنون مستقیماً با بنیادها و بخش خصوصی وارد گفت‌وگو شده است. بنیاد ELMA از جمله نهادهایی است که با ۲ میلیون دلار کمک مالی از شبکه آزمایشگاه‌های جهانی سرخک و سرخجه حمایت کرده است.

در این مجمع، توافقی تاریخی برای مقابله با همه‌گیری‌های آینده تصویب خواهد شد، اما تمرکز اصلی بر تأمین مالی در ساختار جدید جهانی است.

سازمان بهداشت جهانی، آرام اما مصمم، در حال رهایی از سایه سنگین آمریکا است.

م/۱۱۰*