به گزارش تابش کوثر، چین در ۱۴ مه با پرتاب ۱۲ ماهواره از طریق موشک «لانگ مارچ ۲دی» از مرکز فضایی جیوچوان، اجرای پروژه جاه‌طلبانه «صورت فلکی سه‌بدن» را آغاز کرد. این ماهواره‌ها با استفاده از ارتباط لیزری پرسرعت، داده‌ها را مستقیماً در مدار پردازش می‌کنند.

این رویکرد، تحولی در شیوه سنتی جمع‌آوری و ارسال داده‌های ماهواره‌ای ایجاد می‌کند. در شیوه مرسوم، کمتر از ۱۰ درصد از داده‌های جمع‌آوری‌شده به زمین منتقل می‌شوند که آن هم با تأخیر قابل‌توجه همراه است.

این پروژه توسط آزمایشگاه ژجیانگ، نهادی تحقیقاتی تحت حمایت دولت استانی ژجیانگ، توسعه یافته و هدف آن، دستیابی به ظرفیت پردازشی معادل ۱۰۰۰ پتافلاپ یا یک کوینتیلیون عملیات در ثانیه است.

برای مقایسه، ابررایانه El Capitan در آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور آمریکا بیش از ۱.۷۲ POPS توان پردازشی دارد.

«جاناتان مک‌داول»، ستاره‌شناس و تاریخ‌نگار فضایی از دانشگاه هاروارد، گفت: «مراکز داده مداری می‌توانند از انرژی خورشیدی استفاده کرده و گرمای خود را مستقیماً به فضا منتقل کنند، که این امر نیاز به انرژی و ردپای کربنی را کاهش می‌دهد.» او افزود: «این پرتاب، نخستین آزمایش پروازی مهم برای زیرساخت شبکه‌ای این مفهوم است.»

این ماهواره‌ها از طریق پیوندهای نوری با سرعت انتقال ۱۰۰ گیگابیت بر ثانیه به یکدیگر متصل‌اند. این شبکه اولیه، توان پردازشی ترکیبی معادل ۵ POPS و حافظه ذخیره‌سازی ۳۰ ترابایت ارائه می‌دهد.

همچنین، مدل هوش مصنوعی مستقر در این سامانه دارای ۸ میلیارد پارامتر است که امکان پردازش داده‌های خام را در مدار فراهم می‌کند.

شرکت Guoxing Aerospace در شهر چنگدو، طراحی پلتفرم‌های هوشمند این ماهواره‌ها و نظارت بر مونتاژ آن‌ها را برعهده داشت. شرکت HiStarlink، فعال در حوزه ارتباطات لیزری، ترمینال‌های نوری پرسرعت این پروژه را توسعه داده است.

پیش‌بینی می‌شود مراکز داده در سطح جهان تا سال ۲۰۲۶ بیش از ۱۰۰۰ تراوات‌ساعت برق را که معادل کل مصرف برق کشور ژاپن در سال می‌شود، مصرف کنند. سیستم‌های خنک‌کننده نیز منابع آبی هنگفتی مصرف می‌کنند؛ بطوری که شرکت گوگل در سال ۲۰۲۲، بیش از ۱۹.۷ میلیارد لیتر آب برای خنک‌سازی مراکز داده مصرف کرده است.

این پروژه که بن نام «صورت فلکی سه‌بدن» معروف است می‌تواند فشار بر منابع زمینی را کاهش دهد و چین را در خط مقدم رایانش فضایی قرار دهد.

م/۱۱۰*