سه شنبه ۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ , 7 May 2024
جمعه ۱۸ مرداد ۱۳۹۲ ساعت ۰۱:۰۳
کد مطلب : 4388
جناب آقای محمد یوسفیه استاد دانشگاه و دانشجوي نمونه دانشگاه صنعتی اصفهان در مقطع كارشناسي ارشد در گروه فني و مهندسي و دانشجوی دکتری دانشگاه علم و صنعت ایران است وی مقالات متعدد علمی در ژورنالهای بین الملی ISC،ISI ، علمی و پژوهشی و کنفرانسهای معتبر بین المللی و ملی و همچنین پايان نامه برتر كشور را در زمينه جوشكاري در دوازدهمين كنفرانس جوش و بازرسي در کارنامه خود دارد .
موانع حفظ و تقویت گفتمان علم و پیشرفت علمی
رسانه الکترونیکی تابش کوثر - آقای محمد یوسفیه
بی شک پیشرفت علمی یکی از مهمترین راههای دستیابی به اقتدار سیاسی و اقتصادی در هر جامعه ای است. اما مسئله مهم این است که به چه طرقی می توان به پیشرفت علمی دست یافت. یکی از مهمترین راههای دستیابی به این مهم، گسترش گفتمان علمی، گفتمان پیشرفت علم و گفتمان پیشرفت عمومی کشور در دانشگاهها است. بیان این کلمات و واژه ها به گفتار بسیار ساده اما در عمل با چالشهای جدی روبروست. در این یادداشت بر آن شدیم تا موانع پیشرفت علمی و گفتمان پیشرفت علم را مرور کنیم تا انشاا... با شناخت درست از موانع بتوانیم به اقتدار سیاسی و اقتصادی که زمینه ساز جامعه ای فعال و پویا خواهد بود برسیم. هرچند باید قدردان مسئولین تصمیم گیرنده در زمینه علوم و تحقیقات در کشور که تلاشهای بسیاری را در جهت مرتفع نمودن مشکلات موجود و تسریع درگسترش هر چه بیشتر علم در کشور انجام داده اند باشیم اما تنها جهت ادای دین خود به جامعه علمی کشور، در ادامه برخی از موانع موجود در دانشگاهها برای رسیدن به پیشرفت علمی کشور و به تبع آن راهکارهای مورد نیاز به اختصار اشاره می شود:
۱- مصرف گرایی دانش به جای تولید علم یکی از موانع مهم در پیشرفت علمی در کشور ما به شمار میرود. البته تولید مقالات پراستناد علمی در کشور در سالهای اخیر توانسته است ایران را در جایگاه مناسبی در تولید علم در دنیا قرار دهد اما تا رسیدن به نقطه مطلوب راه درازی در پیش بوده و لازم است تا بیش از پیش به تولید علم اهمیت دهیم.
۲- دانشگاه باید نگاه خود را از جنبه سخت افزاری به علم به بعد نرم افزاری و پس زمینه ای در علم تغییر دهد. موضوع نهضت نرم افزارى و توليد علم در سال هاى اخير بارها از سوى مقام معظم رهبرى مطرح گرديده است. در سخنان رهبر معظم انقلاب تعريفى صريح از مفهوم نرم افزار بيان نشده است، اما با تأمّل در مجموع پيام ها،كلمات و سخنانى كه در اين باره بيان فرموده اند مى توان دريافت كه نرم افزار در نگاه ايشان به معناى عامى اطلاق مى گردد كه شامل همه دانش هاست، لذا ايشان هم حوزه و هم دانشگاه را مخاطب پيام خود و مسئول پى گيرى اين امر مى دانند.
۳- ارتباط سیستماتیک بین نظام آموزشی، ساختار شغلی و نیازهای جامعه وجود ندارد. بسیاری از پایان نامه های دانشجویی در مقاطع تحصیلات تکمیلی و بعضا در مقطع دکتری بدون در نظر گرفتن نیازهای جامعه و صنعت تعریف می شود. در حالیکه در کشورهای توسعه یافته، نیازهای جامعه و صنعت به عنوان موضوع پایان نامه های دانشجویی در مقاطع مختلف در نظر گرفته میشود. اما در بسیاری از دانشگاههای ما این موضوع صادق نبوده و متاسفانه بعضا در برخی موارد پایان نامه های دانشجویی، ترجمه مقالات می باشد که برطرف کننده نیازهای جامعه نیست.
۴- یک استاد دانشگاه از لحاظ سلسه مراتب اقتصادی جامعه در جایگاه مطلوبی قرار ندارد. شاهد این مدعا فعالیت بسیاری از اساتید در دانشگاهها، پژوهشکده ها و موسسات مختلف و حتی اضافه تدریس میباشد تا بتوانند معیشت خود را تامین نمایند. مسلما در چنین شرایطی کارایی اساتید دانشگاه و به تبع آن بازده دانشجویان تحت نظر اساتید کاهش می یابد.
۵- متاسفانه یکی از شاخص های مهم ارتقا علمی اساتید در دانشگاه ارایه و چاپ مقالات ISI می باشد. این مسئله باعث میشود تا محققان و اساتید بدون در نظر گرفتن نیازهای کشور در زمینه ای خاص که احتمال چاپ مقاله در آن بیشتر است فعالیت کنند. چه بسا که در این شرایط تحقیقات انجام شده به هیچ وجه مرتبط با مشکلات جامعه ما نبوده وحتی در برخی از موارد کمک حال کشورهای دیگر می باشد. این در حالی است که این تحقیقات با هزینه کشور صورت می گیرد. البته شایان ذکر است که به طور کلی نباید این کار را نفی کرد ولی از طرفی هم نباید شاخص بسیار مهمی در ارتقا علمی اساتید و دانشجویان در نظر گرفته شود.
۶- اداره دانشگاه توسط گروههای سیاسی می تواند در روند پیشرفت علم خدشه وارد کند. این بدان مفهوم نیست که دانشجو و دانشگاه سیاسی نباشد بلکه این مسئله لازم است معکوس شده، به طوری که دانشگاه باید اداره کننده گروههای سیاسی باشد. چنانچه مقام معظم رهبری در دیدار جمعي از دانش آموزان و دانشجويان در تاریخ ۱۰/۰۸/۱۳۷۴ فرمودند: [ بنده يك وقت عرض كردم دانشگاهها بايد سياسي باشند و دانشجو بايد سياسي باشد. معناي اين حرف آن است كه دانشجو بايد قدرت تحليل سياسي داشته باشد تا جبهه بنديهاي دنيا را بشناسد؛ تا بفهمد امروز دشمن كجاست و از كجا و با چه ابزاري حمله مي كند. اين، براي شما لازم است. اگر شما تلاش سياسي، كار سياسي، مطالعه و مباحثه سياسي نداشته باشيد، اين توانايي را پيدا نمي كنيد. ]

۷- با وجود فراوانی اساتید و نخبگان علمی در مواقعی شاهد فرار مغز ها هستیم که برای جلوگیری از آن باید ارتباط منطقی بین پیشینه (سنت) و حال (مدرنیسم) برقرار شود. بسیاری از محققین ما به دلیل عرق ملی و تاریخی که به کشور خود دارند، خواهان خدمتگزاری به جامعه خود هستند. حال اگر دانشگاه از هویت تاریخی و ملی فاصله بگیرد، میتواند زمینه فرار مغزها را از داخل کشور به خارج فراهم کند. شایسته است که مسئولین کشور با یافتن راهکارهایی، فرار مغزها را به چرخش مغزها تبدیل کنند تا جوانان تحصیل کرده، حتی در صورت مراجعه به خارج از کشور برای ادامه تحصیل، پس از پایان تحصیلات به کشور بازگردند. به عنوان مثال یکی از این راهکارها می تواند کمک‌ هزینه‌های مناسب تحقیقاتی و همکاری‌های دوجانبه صنعت و دانشگاه باشد.
موارد ذکر شده فوق تنها بخشی از موانع موجود در دانشگاهها برای رسیدن به پیشرفت علمی کشور و گسترش گفتمان علمی است. امید است که این یادداشت بتواند زمینه ساز پیشرفت علم و گفتمان پیشرفت عمومی کشور در دانشگاهها باشد.
https://tabeshekosar.ir/vdce.v8ebjh8xv9bij.html
نام شما
آدرس ايميل شما

ali-s
با سلام
آقای دکتر یوسفیه یکی از اساتید ارزشی و باسواد هستند. استاد انصافا تحلیل بسیار خوبی از شرایط موجود و موانع بر سر راه پیشرفت علمی داشتید.
خدا انشاا... اساتیدی همچون شما را برای این نظام حفظ بفرماید و ما بتوانیم قدردان شما استاد عزیز باشیم.
یا علی
حمید
اصلا ارزش خوندن نداشت . سعی کنید در مورد مطالب بهتر مصاحبه کنید. فکر کنم برا شما که تازه کار هستید و نمیدونید باید چه مصاحبه ای انجام بدید جالب باشه
ل. خوشرویان
با سلام
از نقطه نظرات بسیار دقیقی که فرمودید بسیار ممنون. اینها دقیقا معضلاتی هستند که دامنگیر جامعه علمی ما هست.متاسفانه همین بحث مصرف گرایی که فرمودید یکی از عواملی شده که دانشجوها از هدف اصلی تحصیل غافل بشن و صرفا بخاطر داشتن شغل و درآمد به سمت علم برن.
بحث معیشت رو هم که فرمودید من موافقم؛ در حالی که میبایست تربیت کنندگان فرزندان این کشور از لحاظ معیشتی در وضعیت مناسبی به سر ببرند تا بتونن به نحو احسن به دانش آموزان و دانش جویان آموزش بدن، همواره با مسائل معیشتی درگیرند و این امر باعث کاهش شدید راندمان کاری اونها میشه.
از توجه نظرتون سپاسگذارم.