مشخصات كتاب:
نام: رمضان در تاريخ، مؤلف: گلپايگاني(مدظله الشريف)، نوبت چاپ: اول، تاريخ چاپ: ۱۳۷۸، ناشر: مؤسسه انتشارات حضرت معصومه(س)، محل نشر: قم، قطع: رقعي، تعداد صفحه: ۲۴۸ صفحه.
ويژگي‌هاي اثر:
۱. يكي از اعمال پرفيض و بركت كه وسيله ترقي و كمال بشر است و در آيات شريف قرآن مجيد و روايات و احاديث، از آن بسيار مدح شده است، تفكّر مي‌باشد كه با انجام وظايف و برنامه‌هاي ديگر، سبب قوت ايمان و رشد شعور اسلامي و برداشت فوايد تربيتي، اخلاقي و اجتماعي بيشتر است.
كتاب حاضر، شرح، تحليل و دروسي از چند حادثه تاريخي اين ماه مبارك است كه به منظور تقويت درك مذهبي و رشد افكار و بيدار شدن احساسات اسلامي توسط مرجع عاليقدر حضرت آيت الله صافي گلپايگاني به نگارش درآمده است.
۲. همان‌طوري كه عرض شد، اثر مزبور تنها تاريخ صرف نيست بلكه در ضمن نقل حوادثي كه در ماه مبارك رمضان بوقوع پيوسته به ابعاد مختلف آنها نيز اشاره شده و مطالب سودمندي نصيب خواننده مي‌گردد.
۳. قلم كتاب، روان و مطالب، جذّاب و آكنده از حكايت‌هاي تاريخي و بررسي مختصر آنهاست كه حتماً مطالعه كنندة فرهيخته، حظّ لازم را خواهد برد.
۴. ذكر فراوان آيات و روايات از منابع تشيع و تسنن و نكات ارزشمند تفسيري و حديثي از ويژگي‌هاي برجسته اثر مي‌باشد.
نگاهي به محتواي كتاب:
كتاب «رمضان در تاريخ» مشتمل بر نه فصل با اين عناوين است:
۱. بيعت با ولايتعهدي امام رضا(ع): اين بيعت بنا به نقلي در روز اول ماه رمضان سال ۲۰۱ هـ.ق صورت گرفته است؛
۲. وفات جناب ابوطالب(ع): يكي ديگر از اتفاقات تاريخي اين ماه است كه بنا به قول شيخ مفيد در هفتم ماه رمضان سال دهم بعثت بوقوع پيوسته است؛
۳. وفات حضرت خديجه(س): در دهم ماه رمضان سال دهم بعثت اين يار فداكار پيامبر اكرم(ص) دعوت حق را لبيك گفت؛
۴. حديث اخوّت: در روز دوازدهم رمضان بود كه پيامبر اكرم(ص) بين اصحاب و بين خود و علي(ع) پيوند برادري برقرار فرمودند؛
۵. ولادت و زندگاني امام حسن مجتبي(ع): سبط اكبر، حضرت امام حسن مجتبي(ع) در پانزدهم ماه رمضان سال سوم هجرت متولد شد؛
۶. ولادت حضرت جواد(ع): بنا به قول شيخ مفيد(ره) در مسار الشيعة ولادت باسعادت امام محمد تقي(ع) در پانزدهم ماه المبارك سال ۱۹۵ هجري اتفاق افتاد؛
۷. غزوه بدر: در هفدهم يا نوزدهم ماه مبارك رمضان سال دوم هجرت، غزوه بدر اتفاق افتاد؛
۸. فتح و حوادث مكه: يكي از بزرگترين فتوحات اسلام و دين توحيد، در بيستم ماه مبارك رمضان سال هشتم هجرت اتفاق افتاد؛
۹. شهادت حضرت اميرالمؤمنين(ع): يكي از حوادث بزرگ ماه رمضان-كه مسير تاريخ را تغيير داد- شهادت مولاي متقيان اميرمؤمنان- علي(ع) بود كه در اين روز واقع شد و اسلام تنها نگهبان دلسوز و حامي واقعي خود را از دست داد.
منبع : پايگاه اطلاع رساني دفتر حضرت آيت الله العظمي صافي گلپايگاني