آیت الله مصباح یزدی پی بردن به حقارت دنیا را نخستین گام برای پیمودن مسیر سعادت و رسیدن به مقامات عالیه دانست و گفت: دنیا به خودی خود ارزشی ندارد اما امور دنیوی نیز می تواند در سایه آخرت ارزش بسیاری پیدا کند
به گزارش تابش کوثر به نقل از خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) شب گذشته در نخستین جلسه درس اخلاق ویژه ماه مبارک رمضان در دفتر مقام معظم رهبری به شرح بخشی از حدیث معراج پرداخت و اظهار داشت: قدم اول برای رسیدن به مقامی که شب معراج به پیامبر(ص) ارائه شد این است که دنیا در نظر شخص کوچک و حقیر باشد.
وی افزود: باید بفهمیم که دنیا فی نفسه ارزشی ندارد اما می تواند وسیله ای برای آخرت شود و در سایه آن ارزش بسیاری پیدا کند؛ تفاوت این دو در نوع نگاه و نیت ما است، این که کارها را چگونه و با چه مقصودی انجام می دهیم.
نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری در بیان مقدمات لازم برای درک حقارت دنیا، گفت: در مرحله اول باید به آخرت ایمان داشت و دوم این که باید بدانیم آخرت یک مفهوم واقعی است، نه یک مفهوم ارزشی و اخلاقی، سوم این که بدانیم وجود آخرت بعد از عالم دنیا و پس از مرگ است و چهارم این که سعادت آخرت در گرو اعمال ما در این دنیا است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این که برخی خدا و آخرت را مفاهیم اخلاقی می دانند، تصریح کرد: از منظر این افراد آخرت یعنی ارزش و دنیا یعنی سود؛ اگر کاری را برای سودش انجام دهی این کار دنیایی و کاری را که بخاطر ارزشش انجام می دهی آخرتی است.
اخلاقی دانستن مفهوم آخرت برخی را دچار تفسیر مارکسیستی از قرآن کرد
استاد اخلاق حوزه علمیه قم ادامه داد: تعجب نکنید حتی برخی افراد معمم که فعالیت های سیاسی چشمگیری دارند و در گذشته پست های مختلفی داشتند، پیش از انقلاب قرآن را مارکسیستی تفسیر می کردند؛ آنها می گفتند یوم الآخرة یعنی روز انقلاب و در تفسیر«إِنَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ أَکَادُ أُخْفِیهَا لِتُجْزَى کُلُّ نَفْسٍ بِمَا تَسْعَى» می گفتند ساعت انقلاب ثابت و مشخص است اما باید آن را مخفی کرد تا کسی نداند بنابراین باید مخفیانه مبارزه کرد.
آیت الله مصباح یزدی بیان داشت: کسانی که می گویند آخرت یک مفهوم اخلاقی است یعنی فکر این نباشید که همیشه برای کارهایتان سودی به دست آورید؛ این نگاه چیزی شبیه گرایش کانتی در اخلاق است، یعنی کارهای خوب را برای خوب بودنش باید انجام داد؛ در این نوع نگاه جایی برای حیات باقیة و این که دنیا در نظر آدم کوچک باشد وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: کسانی بودند که آخرت را نفی نمی کردند اما می گفتند آن عالم هم مثل این دنیا است؛ «وَ مَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَ لَئِنْ رُدِدْتُ إِلَى رَبِّی لَأَجِدَنَّ خَیْراً مِنْهَا مُنْقَلَباً» قرآن می فرماید دو برادر بودند یکی از آنها گفت گمان نمی کنم آخرتی باشد، گیرم که بود همان گونه که اینجا کار می کنم به ثروت رسیدم آنجا نیز کار می کنم.
نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری گفت: این افراد فکر می کنند کلاه برداری، رانت خواری و کلک سوار کردن در آن دنیا هم وجود دارد و در آنجا هم می شود با این کارها به پست و مقام و ثروت رسید، اینها افکار اسلامی نیست.
برخی تصور می کنند بهشت تنها برای ثروتمندان و باسوداها است
عضو جامعه مدرسین با تأکید بر این که دنیا جای کار است و در آخرت نمی شود کاری برای رسیدن به سعادت انجام داد، گفت: برخی سیاست مداران در اوایل انقلاب در کتاب هایشان نوشتند که بهشت در یکی از کرات آسمانی است که انسان ها در اثر پیشرفت علم می توانند به آنجا مهاجرت کنند.
رییس مؤسسه امام خمینی(ره) افزود: از منظر اینها تنها کسانی می توانند به بهشت بروند که علم و ثروت دارند بنابراین افراد وامانده و به قول بعضی ها، بی سوادها همین جا می مانند و نمی توانند به بهشت بروند؛ آن آخرتی که خداوند می فرماید حیات باقیة است غیر از تعاریف است، در آنجا حتی اگر استخوان های افراد هم تبدیل به خاک شده باشد دوباره زنده خواهند شد.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم در توضیح این که چرا در ابتدای این حدیث خداوند بحث حقارت دنیا را مطرح می فرماید، گفت: این یک بیماری عمومی است که دنیا از نظر بسیاری از ما آدم ها خیلی مهم است حتی برخی معتقدین به آخرت نیز، آن دنیا برایشان چندان مهم نیست و در طول 24 ساعت به غیر از چند دقیقه که برای نماز صرف می شود بقیه ساعات را به برای دنیا خرج می کنند.
آیت الله مصباح یزدی پرداختن به بسیاری از مسائل مربوط به دنیا را طبیعی خواند و ابراز داشت: اینها برای ما مهم است چراکه نیازهایی داریم و برای رفع آنها باید زحمت بکشیم؛ کسانی هستند برای ساختن خانه ای از راه حلال، پنجاه سال زحمت می کشند و پس انداز می کنند؛ با این مخارج زیاد و مهریه های سنگینی که حتی در بین متدینین هم رواج دارد نمی شود به سادگی ازدواج کرد و مسکن ساخت.
حبّ جاه آخرین لذتی است که از قلب صدیقین بیرون می رود
وی لذت رسیدن به پست و مقام را برای دنیا پرستان بسیار بالاتر از ثروت و رفاه دانست و گفت: کسانی هستند که میلیاردها صرف می کنند تا عنوان و شهرتی پیدا کنند؛ آنها که مزه پست و مقام را چشیده اند حاضرند همه عالم را بدهند تا به ریاست برسند به همین دلیل در روایت آمده، آخرین چیزی که از قلوب صدیقین بیرون می رود حبّ جاه است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که نمی توان میان دنیا و آخرت نسبتی برقرار کرد، بیان داشت: دنیا متنهایی و آخرت نامتنهایی است، چیزی که متنهایی است هر اندازه که بزرگ باشد بازهم در برابر بی نهایت به چشم نمی آید به همین خاطر این دو باهم نسبتی ندارند.
رییس مؤسسه امام خمینی(ره) افزود: حال اگر فرض کنیم دنیا و آخرت باهم مساوی هستند باید به همان اندازه که برای دنیا کار می کنیم برای آخرت نیز تلاش کنیم، آیا کسی می تواند ادعا کند که من به اندازه دنیا برای آخرت کار می کنم؟
نماینده مجلس خبرگان رهبری با اشاره به آیه«بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا»گفت: خداوند می فرماید شما نه تنها دنیا و آخرت را مساوی نمی دانید بلکه در مقایسه این دو دنیا را ترجیح می دهید، با خود می گوییم فعلا این لذت را بچشیم بعدا توبه می کنیم؛ این طبیعت بشر است اما انبیاء آمده اند به ما بفهمانند که همه این جهان در برابر زندگی اصلی بسیار ناچیز است.
آیت الله مصباح یزدی اظهار داشت: اولین شرط برای این که آخرت در نظر ما ارزش پیدا کند این است که دنیا در نظر ما کوچک باشد در این صورت حیوانی ترین کارها نیز با نیت درست، امری آخرتی و ارزشمند می شود.
برای پی بردن به ارزش آخرت باید آن را با دنیا مقایسه کرد
وی خاطرنشان کرد: قرآن به ما یاد داد که دنیا را با آخرت مقایسه کنیم، در این مورد فکر کنیم تا انگیزه برایمان ایجاد شود و دنیا در نظرمان کوچک شود؛ این که دنیا چه لذت هایی دارد و آخرت چه لذت هایی؟ این که دنیا مقصد ما نیست بلکه سفری است که خواه ناخواه در آن افتاده ایم و از آن عبور خواهیم کرد؛ باور این مطلب خیلی مشکل نیست چراکه می بینیم امروز کارها، لذت ها و دردهای دیروز دیگر وجود ندارند؛ طبیعت دنیا این گونه است که ثبات ندارد.
عضو جامعه مدرسین در توضیح آیات«وَ الْآخِرَةُ خَیْرٌ وَ أَبْقَى إِنَّ هٰذَا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولَى صُحُفِ إِبْرَاهِیمَ وَ مُوسَى»گفت: همه پیامبران مشکلشان این بود که اثبات کنند هدف اصلی شما آخرت است و نباید همه تلاشتان معطوف دنیا شود؛ اگر از انبیاء تبعیت کنیم، لحظه لحظه تلاش های دنیایی ما می تواند برای آخرت باشد.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم ادامه داد: در این صورت است که سحری و افطار خوردن مستحب است و عبادت محسوب می شود؛ این هنر دین است و هیچ مکتب دیگری نمی تواند این گونه باشد؛ همه چیزهایی که به خودی خود کوچک و پست هستند بالعرض ارزش پیدا می کنند.
رییس مؤسسه امام خمینی(ره) گفت: اگر به هدف آخرت و با نیت الهی کارهای خود را انجام دهیم هم نیازها و لذات دنیوی ما تأمین می شود و هم امور آخرتی ما پیش می رود و به سعادت نهایی می رسیم