باید توجه داشت زمانی که تورم در حد 8% است و نرخ سود سپرده بالای 15% است در این وضعیت سپرده گذاری در بانک 7% بیشتر از حداکثر سود بازار را برای سپرده گذار فراهم می آورد.
دوشنبه ۹ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۳۱
کد مطلب : 60640
بر اساس گزارش مرکز آمار نرخ تورم در تیر ماه امسال 7/6 درصد اعلام شده است در حالی که تقریبا تمامی بانک های ایرانی نرخ سود بالای 15 درصد را ارائه می دهند.
حال سوال اینجا است که این تفاوت چه تأثیراتی بر اقتصاد کشور دارد؟ در پاسخ به این سوال باید ذکر کرد که سطح درآمد در هر اقتصادی به تورم آن اقتصاد وابسته است . حال اگر کسب و کاری موجود باشد که از نرخ تورم سوددهی بیشتری دارد بی شک توجیه اقتصادی این خواهد بود که سرمایه گذار، آن کسب و کار را انتخاب نماید.
باید توجه داشت زمانی که تورم در حد 8% و نرخ سود سپرده بالای 15% در این وضعیت سپرده گذاری در بانک 7% بیشتر از حداکثر سود بازار را برای سپرده گذار فراهم می آورد.حال چند مثال از نرخ سود سپرده در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته را بررسی می کنیم.
در نمودار، اختلاف سود سپرده بانکی و تورم در بین چهار کشور به وضوح دیده می شود که تفاوت ایران با دیگر کشورها زیاد است. در چنین اقتصادی که سپرده گذاری در بانک سود بیشتر و کم ریسک تری نسبت به فعالیت اقتصادی دارد، زیان هایی متوجه آن اقتصاد می شود که به برخی اشاره می شود:
• مردم پول خود را به سمت سپرده گذاری در بانک خواهند برد که مهمترین ضرر آن خروج پول از بازار، تولید، صنعت و بورس و ... خواهد بود.
• طبیعی است بانک برای جبران این تفاوت با نرخ بهره به سمت دلال بازی برود، به گونه ای که به جای سرمایه گذاری در بخش تولید در بخش ارز، طلا، مسکن، راه سازی و... سرمایه گذاری کند و عملا از بخش کثیر تولید و صنعت پرهیز کند.
• افزایش واردات دیگر زیان این تفاوت خواهد بود، به طوری که با مختل شدن بخش تولید اقتصاد، ظرفیت این بخش کاهش خواهد یافت و ضمن افزایش بیکاری و کاهش جذب نیروهای متخصص، سرمایه گذارن در بخش تولید به واردات برای پاسخ گویی به تقاضای داخل روی خواهند آورد که افزایش بی رویه واردات از هر نظر برای اقتصاد زیان بار است.
• تجمع پول در نزد بانک ها این نهاد مالی را تقریبا بی رقیب خواهد کرد که در این شرایط نیز آثار منفی بخصوص برای بنگاه های اقتصادی بوجود خواهد آمد.
• با تفاوت زیاد بین سود سپرده و تورم، نرخ بهره تسهیلات نیز بالا خواهد بود چراکه بانک برای پاسخگویی به سود سپرده 15 درصد باید نرخ بهره تسهیلاتی بیش از این رقم از وام گیرنده طلب کند، در این شرایط تقاضا برای وام نزد مردم کاهش می یابد و کسانی که هم وام دریافت کرده اند در بازپرداخت آن با توجه به شرایط حاکم براقتصاد دچار مشکل خواهند شد. در صورت افزایش مطالبات معوق خود بانک ها نیز آسیب خواهند دید.
موارد دیگری نیز می توان به موارد بالا اضافه کرد با این حال بازهم این تفاوت بین این دو نرخ باید کاهش یابد. با توجه به آمار سه کشور دیگر در نمودار کاملا می توان متوجه شد که سپرده گذاری بیش از حد در بانک در این کشورها به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد و پول در چرخه اقتصاد به جریان می افتد. در حالی که در ایران سپرده گذاری کاملا قابل توجیه است. بگذارید یک مثال بزنیم . خانواده ای با سپرده گذاری در نزد بانک فقط تأمین یک خانواده را مهیا می سازد چرا که بانک برای پاسخ به این تفاوت فاحش بین دو نرخ جز راه دلالی کار دیگری ندارد. با ورود بانک به بازار طلا، ارز، مسکن اشتغال چندانی به وجود نخواهد آمد چون ذاتا این بازارها اشتغال زا نیستند.
بانک با معامله در این بازارها نفع خود و خانواده سپرده گذار را تأمین خواهد کرد. اما اگر این سپرده گذاری توجیه اقتصادی نداشت خانواده سرمایه گذار برای تأمین خود یک فعالیت اقتصادی انجام می داد و در این فعالیت برای انجام امور افرادی را جذب می کرد و علاوه بر خود تأمین چند خانواده دیگر را نیز میسر می ساخت.
در هرحال به گفته اکثر اقتصاددانها نرخ سود سپرده بانکی بهتر است نزدیک نرخ تورم باشد تا از انباشت پول و راکد ماندن آن جلوگیری شود.
گزارش از سید میلاد سیداحمدی
منابع:
1. http://www.marketoracle.co.uk/Article58275.html
2. https://us.deposits.org/savings-accounts/
3. http://www.bbc.co.uk/news/business-40259392
4. https://data.bls.gov/timeseries/CUUR0000SA0L1E?output_view=pct_12mths
5. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/6121b7aa-7946-4353-b0f2-9cbab7e289b2/Turk+Lirasi.html?MOD=AJPERES&CVID=
6. https://www.amar.org.ir/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C
7. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/6f8c4952-8336-4f40-af89-f0910f71b32f/Temel+Ekonomik+Geli%C5%9Fmeler_25+Temmuz.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-6f8c4952-8336-4f40-af89-f0910f71b32f-lRVRoA9
۰